Drie onbenullige redenen waarom je carrière vastloopt (en die niemand je vertelt)
Natalie Holwerda-Mieras24 oktober 2019
Maarten (39) is director bij een grote financiële dienstverlener. Na zijn cum laude dubbele master werkt hij nu 70 uur per week. Maarten wil niets liever dan partner worden, maar keer op keer lopen zijn gesprekken hierover vast. Aan zijn inzet ligt het niet: hij laat geweldige resultaten zien. Gefrustreerd vraagt hij een gesprek aan bij de partners van de organisatie. Daar krijgt hij te horen dat zij ’het nog niet voor zich zien’ en dat hij ‘geen leiderschap uitstraalt’.
Maarten is niet de enige die zich afvraagt waarom hij maar niet verder komt in zijn carrière. Onderzoekers Elena L. Botelho and Kim R. Powell analyseerden de carrières van leiders die solliciteerden naar een bestuursfunctie, maar in de laatste ronde werden afgewezen.
Zij ontdekten dat ongeveer driekwart van deze leiders last hadden van ogenschijnlijk onschuldige problemen met rampzalige gevolgen voor hun carrière. De pijnlijkste conclusie uit hun onderzoek is dat deze leiders zelf vaak niet weten wat er nou voor zorgt dat ze niet verder komen. Hun omgeving vertelt het ze vaak niet. En dat terwijl het gros van deze problemen relatief makkelijk op te lossen is.
Carrière stoppers
Volgens de onderzoekers zijn dit de drie meest voorkomende oorzaken van een stagnerende carrière:
36% van de problemen die leiders ondervinden gaan over uitstraling. Dat kan te maken hebben met kleding, maar ook met houding of stemgebruik.
2. Onhandige communicatiestijl
In 28% van de gevallen is de stijl van spreken de boosdoener. Praat deze leider op het juiste moment, kan hij zichzelf duidelijk maken en is zijn of haar taal goed afgestemd op de ander.
3. Onvoldoende sterke relaties
In 29% van de gevallen komen leiders niet verder omdat het ze ontbreekt aan draagvlak in hun omgeving. Volgens Botelho en Powell zijn sterkere kandidaten effectiever in het overtuigen van anderen, inclusief hun collega’s. Daarnaast behandelen ze anderen vaker met respect dan lager presterende kandidaten. Ze kunnen moeilijke beslissingen nemen wanneer dat nodig is, maar bouwen ook een sterke achterban en hebben de reputatie dat ze het goede zoeken voor het bedrijf.
Dit is een verzamelbegrip voor een veelheid aan problemen, van onbeduidende maar carrière-beschadigende lichaamsgeurtjes tot de grotere uitdagingen, zoals wanneer iemand zichzelf niet gedraagt op een manier die past bij de bedrijfscultuur.
Neem Robert. Hij is halverwege de veertig, begonnen als groepsleider in de zorg en opgeklommen tot leider van een grote instelling. Hij wil meer invloed en aast op een positie als bestuurder. Aan visie ontbreekt het hem niet: naast zijn zware baan is hij is net gepromoveerd op het onderwerp ‘Waardegedreven zorg’. Toch lopen zijn gesprekken met bestuurders telkens vast. Volgens zijn headhunter straalt hij te weinig senioriteit uit.
Als ik hem ontmoet valt op dat hij een ongestreken overhemd draagt op een spijkerbroek met gympjes. Leuk voor een groepsleider, maar een totale mismatch voor een beoogd bestuurder. Daarnaast gebruikt hij duidelijk geen deodorant. Als ik hem naar zijn kleding vraag, zegt hij stellig: “niemand let daar op”. Helaas zegt dit vooral iets over hemzelf, zijn omgeving denkt hier waarschijnlijk anders over. Alleen heeft niemand dit tot nu toe tegen hem gezegd.
Communicatiestijl
In de stijl van communiceren kan er veel misgaan. Sommige leiders praten te breedvoerig, anderen gebruiken de ik-vorm te veel. Sommige leiders praten te wollig, anderen duiken juist te snel te inhoud in. Anna is hier een mooi voorbeeld van.
Anna is senior-manager in een snelgroeiend familiebedrijf. Zij wil dolgraag een plek in de directie, maar wordt door haar leidinggevenden ingeschat als ongeschikt voor deze positie. De feedback die ze krijgt is dat ze: onvoldoende afgestemd is op haar team. Anna kan deze feedback niet plaatsen. Toen we samen een analyse maakten van haar interactie met anderen, bleek dat ze helemaal niet aan small-talk doet. Ze vraagt haar collega’s nooit naar het weekend, laat staan naar hun vakantie of de nieuwe baby. Dat vindt ze desgevraagd ook maar onzin: ‘we zijn hier toch om te werken?’.
Relaties
Je kent ze misschien wel, het type leider dat gaat voor de prijs. Ze zijn zo gefocust op de bal, dat ze hun collega’s compleet uit het oog verliezen. Dit soort leiders doen het vaak uitstekend in het middle-management, maar blijven steken op dit niveau omdat ze niet in staat zijn om voorbij hun eigen doelen te denken.
Neem Danny: hij werd op coaching gestuurd omdat hij zoveel weerstand bij zijn collega’s opriep. Hij was een briljante strateeg die complexe reorganisaties met het grootste gemak uitwerkte. De organisatie wilde hem wel door laten groeien, maar zijn solistische houding werd gezien als een risico voor het bestuur. Danny ging schoorvoetend akkoord en zat op een dinsdagochtend met frisse tegenzin tegenover me. Het werd de kortste sessie ooit. Al snel bleek dat Danny zijn managementteam zag als een sta-in-de-weg waar hij (zo zei hij het letterlijk) “het liefste dwars doorheen wilde gaan”. Hij had niets met zijn team, en niets met samenwerken. En hij was niet bereid deze houding te veranderen.
Wat te doen als jouw carrière stagneert?
Schijnbaar onbeduidende zaken kunnen je carrière de nek omdraaien. Maar hoe herken je ze? De oplossing is eenvoudig: wees alert als je feedback krijgt. Vraag wat je leidinggevende precies bedoelt als zij zegt dat je ‘te weinig senioriteit uitstraalt’. Vraag door tot je een glashelder beeld hebt van het gedrag waar de ander op doelt.
Laat je niet afschepen met ontwijkende taal: juist de dingen die de ander niet hardop durft te zeggen kunnen cruciaal zijn voor je carrière. Waarschijnlijk is het niet leuk om te horen dat je slordig overkomt omdat je neusharen uitsteken of dat je niet sociaal oogt omdat je de vrijdagmiddag borrels systematisch ontwijkt. Maar je kunt het maar beter wel weten.
Lukt het je nou niet om een echt eerlijk antwoord te krijgen, ga dan op zoek naar een derde partij die je van eerlijke feedback kan voorzien. Zoek een niet bang uitgevallen collega die je vertrouwt en vraag om de politiek incorrecte feedback.
Wat kun je nog meer doen?
Als je weet wat er aan schort kun je aan de slag. Misschien moet je een rondje professioneel winkelen voor een andere outfit. Of een boekje lezen over smalltalk en je aansluiten bij een serviceclub om te oefenen. Of professionele coaching zoeken op je vaardigheden.
Robert zette zich over zijn weerstand heen en bracht een bezoek aan een imago-coach. Zij hielp hem aan kleding die niet alleen goed bij hem, maar ook bij zijn ambities pasten. Soms is het zo eenvoudig om je carrière-stopper aan te pakken.
Anna leerde tijd in te ruimen voor koetjes en kalfjes, en vraagt haar collega’s tegenwoordig naar hun weekend. Daar trekt ze vijf minuten voor uit en ze luistert echt. Daar moest ze zich toe zetten, maar ze doet het van harte omdat ze inmiddels begrijpt hoe belangrijk het is om je te verbinden. Het maakt het verschil tussen wel of geen promotie.
Maarten weet inmiddels dat hij een stapje naar achteren moet doen als hij met anderen praat, en heeft fanatiek geoefend op zachter praten. Het is hem gelukt om zijn obstakel uit de weg te ruimen, en dat zal grote gevolgen hebben voor zijn carrière. En het mooie is: het was niet eens ingewikkeld. Alles wat je nodig hebt is wat lef en een bloedeerlijke collega.
