In het sociale verkeer wordt er bij een eerste ontmoeting onderscheid gemaakt tussen sociaal gierige en sociaal gulle mensen. Oftewel thermometers of thermostaten. Benieuwd in welke categorie jij meestal valt? Kijk naar onderstaande beschrijvingen:
Thermometer of Thermostaat
Mensen die zich in menselijke interactie als een thermometer gedragen peilen de omgevingstemperatuur. Bij een eerste ontmoeting vragen ze zich of ze zich veilig en prettig voelen en vervolgens kijken ze wat ze van die ander vinden. Hierdoor volgen ze wat er zoal in hun omgeving gebeurt. Een hele logische manier van reageren: je kunt maar beter voorzichtig zijn. Maar deze instelling brengt wel een paar risico’s voor je uitstraling mee die ik hieronder verder toelicht.
Thermostaten daarentegen bepálen de temperatuur van hun omgeving. Ze besluiten op voorhand wat ze van de ander gaan vinden, ongeacht wat de ander doet. Ze kunnen bv. een ontmoeting ingaan met de instelling dat de ontmoeting sowieso leuk wordt. Zij hebben hierdoor meer invloed op hun omgeving en kunnen interactie naar hun hand zetten.
1. Sociaal gierige en sociaal gulle mensen
Thermometer: Je gedraagt je sociaal gierig
Met andere woorden, je neemt weinig initiatief of verantwoordelijkheid voor de eerste ontmoeting. Je wacht op de netwerkborrel totdat iemand anders je aanspreekt of je hoopt dat je bij de nabespreking van de vergadering in een gesprek betrokken wordt. Als dit niet gebeurt voel je je teleurgesteld of buitengesloten. Vervolgens vertel je jezelf dat dit soort gelegenheden ook helemaal niet bij je passen en je vertrekt vroeg naar huis.
Thermostaat: Je gedraagt je sociaal gul
Een thermostaat neemt verantwoordelijkheid. Je stapt op mensen af, stelt jezelf voor, betrekt mensen bij het gesprek. En je neemt initiatief door duidelijk aan te sluiten bij een groepje en mee te doen met het gesprek. Doordat je verantwoordelijkheid neemt, lijkt het of je ook meer risico neemt: misschien reageert iemand anders wel afwijzend op jouw poging tot contact. Of als je niet goed afgestemd bent kun je als (te) dominant ervaren worden. Kan allemaal. Maar toch loop je uiteindelijk minder risico in het sociale verkeer omdat je zelf aan het stuur zit.
2. Over gesprekken die uit balans raken
Thermometer: Je laat gesprekken uit balans raken
Omdat thermometers reactief zijn lopen ze het gevaar te veel of te weinig bij te dragen aan het gesprek. Als je gesprekspartner heel geïnteresseerd is in je en leuke vragen stelt ben je (te) veel aan het woord. En als de ander (te) veel aan het woord is laat je je ondersneeuwen. Na afloop van het gesprek gaat de prater vaak met een prettig gevoel weg terwijl de luisteraar vaak het gevoel heeft een hele klus te hebben geklaard. Allebei geen fijne uitgangsposities voor een vruchtbare relatie.
Thermostaat: Je let op voldoende IK/JIJ
Een thermostaat let op de balans. Je draagt bij aan het gesprek, je biedt leuke invalshoeken, interessante gespreksonderwerpen. En vervolgens trek je de ander weer in het gesprek door vragen te stellen en over onderwerpen te praten die de ander leuk vindt: “Jij woont toch in Amsterdam? Hoe bevalt je dat?” Maar je laat je gesprekspartner ook niet het hele gesprek kapen, je vertelt wat je wilt vertellen.
Stemming en energie zijn hoogst besmettelijk. Een afwachtende houding bij een eerste ontmoeting oogt per definitie niet heel energiek. Hierdoor laat je de kans liggen om de sfeer en dus de relatie positief te beïnvloeden. Verder is het zo dat als je terughoudend bent in het contact, je verliest aan transparantie. Je gesprekspartner kan niet meer goed lezen of jij wel vóór hem of haar bent. Helaas is het zo dat als mensen niet goed kunnen inschatten hoe warm je bent, ze dit automatisch negatief inschatten. Een kwestie van het zekere voor het onzekere nemen. Mensen die de kat uit de boom kijken worden daardoor al snel gezien als arrogant of dat je iets te verbergen hebt.
Thermostaat: Je stelt je op als een enthousiaste en positieve gesprekspartner
Een thermostaat bewijst zijn of haar gesprekspartner een dienst door positieve energie te geven. Je draagt iets bij aan de stemming én je ontslaat de ander van de plicht om voor jou te moeten zorgen. Daarom klaag je niet (of als je het doet klaag je op een manier die vermakelijk is voor de ander), sip je niet en zeur je niet. Niet dat dat nooit mag. Maar dat bewaar je voor de gesprekspartners die je beter kent en waar je als het ware een sociale bankrekening hebt lopen (af en toe mogen we even ongenuanceerd tegen elkaar zeuren). Maar zelfs daar kun je een te zware last op de relatie leggen.
Zoals je met je geld gierig en gul kunt zijn, zo kun je dat ook in je sociale verkeer zijn. Wacht je af tot iemand jou iets geeft of sta je klaar om uit te delen? Het is een open deur om te zeggen dat thermostaten leuker zijn om mee om te gaan. Maar ook als je van nature meer een thermometer bent is er geen nood aan de man: thermostaat gedrag is goed aan te leren. Kwestie van je bewust worden en oefenen. Neem jezelf bijvoorbeeld voor om bij de volgende netwerkborrel oogcontact te maken, energiek je hand uit te steken en jezelf aan een volstrekt onbekend iemand voor te stellen. En voel dan hoe de kamertemperatuur met een aantal graden stijgt.
