Hakkelen, stotteren en zweten. Waarom een presentatie geven soms zo moeizaam gaat

Je staat voor je collega’s uit de doeken te doen waarom er gekozen is voor het nieuwe CRM systeem. Terwijl je je zorgvuldig geselecteerde PowerPoint doorklikt lijkt het wel of je kortsluiting hebt in je brein. Je hakkelt je door wat onsamenhangende zinnetjes heen en hoopt maar dat dit alles snel voorbij zal zijn. Na afloop voel je je hevig teleurgesteld over jezelf. Je bent een professional en echt niet op je mondje gevallen. Waarom gaan die presentaties dan af en toe zo afgrijselijk moeizaam?

Multitasken

Om dit uit te leggen moeten we even een uitstapje maken naar twee heel andere fenomenen: aandacht en multitasken.
Al vijfentwintig jaar is het boekje ‘Mannen komen van Mars, vrouwen komen van Venus’ een hit. De meeste mensen die ik ken, kunnen minimaal drie weetjes uit dit best wel vermakelijke boekje citeren. Grotendeels broodje-aap-weetjes, maar hee…dat mag de pret niet drukken.

Hoe leuk is het om als man bij het combineren van een aantal taken guitig te roepen: “Ja maar ik ben een man hè, ik kan niet multitasken!”.
Leuk. Maar ja. Ik ben een vrouw. En vrouwen kunnen ook niet multitasken.

Aandacht en Switch-tasken

Niemand kan namelijk multitasken. Het enige dat we kunnen is schuiven met onze aandacht, ook wel ‘switch-tasken’ genoemd. En switch-tasken zorgt bij bijna iedereen voor een dramatische achteruitgang in de prestatie. Autorijden en tegelijkertijd bellen maakt je bijvoorbeeld een slechtere chauffeur dan iemand met fikse borrel op. Alleen het combineren van routinetaken wil nog wel eens goed gaan. Denk aan fietsen op een hometrainer en ondertussen een gesprek voeren.

Moeizame presentatie

Denk nu eens terug aan een moeizame presentatie die je gehouden hebt. Die keer dat je aan het hakkelen en stotteren was. Wat gebeurde er toen met je aandacht? Ik geef je drie opties om uit te kiezen: was je met je aandacht bij jezelf? Bij je verhaal? Bij je publiek?
In de ideale wereld was je het grootste gedeelte van de tijd met je aandacht bij je publiek. Je vroeg je af: ‘Snappen jullie dit? Komt dit aan? Kan ik nog iets verduidelijken?’.

Wazige vlek

Aangezien ik naar een moeizame presentatie vroeg is het waarschijnlijker dat je met je aandacht bij jezelf of je verhaal was. ‘Hoe zie ik eruit? Waar laat ik m’n handen? Wat is m’n tekst?’. En omdat je niet kunt multitasken, was je op die momenten niet met je aandacht bij je publiek. Ik durf zelfs te beweren dat je ze niet zag. Daar waar onze aandacht niet is kunnen we ook niet waarnemen. Als je druk bezig bent met de positie van je handen verandert je publiek in een wazige vlek. Die aardige collega’s op de eerste rij, zijn alleen nog maar een donkere massa starende ogen.

Truc

Niet doen dus, terugschuiven die aandacht naar je publiek! Ja maar, hoe doe je dat? Een reuze handige truc is het gebruik maken van je automatismen. Wij mensen hebben het communiceren namelijk in onze hardware zitten. Zodra we met elkaar in gesprek gaan schieten we -uitzonderingen daargelaten- automatisch in de juiste aandachtverdeling.

‘Praten met’- stand

Zoek in het begin van je presentatie dus gelijk de interactie op. Zorg dat je in gesprek gaat met je publiek tot je automatisch in je ‘praten met’ stand terecht komt. Vanaf daar blijf je met ze communiceren alsof je een tweegesprek voert (alleen zeggen zij net wat minder terug :-)). Als je je publiek ziet knikken als je ze aankijkt, weet je dat je goed zit.

Het gesprek met je collega’s zorgt ervoor dat je aandacht op de goede plek is. En als dat goed gaat, dan kun je halverwege de presentatie voorzichtig, al switch-taskend een slokje van je glaasje water nemen. Succes gegarandeerd, of je nu van Venus komt of Mars.

Als je meer wilt leren over een presentatie houden: kijk hier bij onze training Storydesign en Storytelling.