Opeens gaat het licht aan: de kracht van metaforen

Voordat je verder leest wil ik graag dat je goed nadenkt over de volgende vraag: wat is de overeenkomst tussen Mark Rutte en een cavia? Neem er vooral rustig de tijd voor. Visualiseer ze beiden en de antwoorden komen vanzelf in je op. Hebben ze allebei veel haar? Zijn ze allebei gekooid? Of is het toch het aaibaarheidsgehalte dat ze delen?

Ik moet je eerlijk zeggen dat ik geen idee heb wat de overeenkomst is. Deze metafoor heb ik namelijk lukraak verzonnen. Ik had je net zo goed kunnen laten nadenken over de vergelijking tussen Mark Rutte en een kartonnen doos. Maar het interessante is: je bent er toch over gaan nadenken. Je kon namelijk niet anders. Het gebeurt volautomatisch. Hoe dit kan?

Dual coding

Bij het verwerken van een metafoor vindt in je hersenen dual coding op: er komen niet een maar twee hersengebieden in actie. Allereerst gaat het systeem aan de slag dat zich bezighoudt met taalverwerking, daarna het systeem dat visuele informatie verwerkt. Je brein draait dus op volle toeren.

Daarnaast is er nog een bijkomend voordeel: een metafoor blijft beter plakken dan louter cognitieve informatie. Doordat er twee onafhankelijke, samenwerkende systemen in je hersenen aan het werk zijn wordt de toegang tot je langetermijngeheugen eenvoudiger gemaakt. Metaforen activeren je publiek dus niet alleen, ze zorgen er ook nog eens voor dat je boodschap langer onthouden wordt.

Sinaasappels

Kijk maar eens naar deze presentatie van managementspreker Robert Benninga, hij laat zijn publiek nadenken over de overeenkomst tussen sinaasappels en sprekers. Hoe bizar deze vergelijking misschien ook lijkt, het publiek doet driftig zijn best om de juiste oplossing te vinden:

Presentatie en metaforen

Het leuke is: dit kun jij ook. Probeer het maar eens in je volgende presentatie: verzin een passende metafoor en laat die los op jouw organisatie/werk/thema. “Weet je, data-marketeers zijn een soort brandweermannen.”, “Politici zijn in wezen stofzuigers” of “ICT-ers kun je het beste vergelijken met miereneters.”

Je kunt net als Benninga je publiek hardop laten meedenken, maar alleen de vraag stellen activeert je publiek al en betrekt ze bij je onderwerp. En denk nou niet dat je hiervoor een creatief genie moet zijn, zelfs lukraak gekozen metaforen werken al. Robert Benninga gebruikt de sinaasappels vaker, bij verschillende beroepsgroepen.

Omdat hij het louter als dynamisch middel inzet kan dat ook. Wat is de overkomst tussen een sinaasappel en een secretaresse? Of tussen een sinaasappel en een journalist? Voor welk publiek hij ook staat, ze gaan altijd gretig op zoek naar antwoorden.

Het laat de kracht van de metafoor zien: het is een eenvoudig maar doeltreffend middel om je publiek te betrekken en te activeren.

Meer over metaforen en storytelling vind je bij onze training Storytelling.